PHÂN BIỆT TIỆT TRÙNG KHÔ VÀ TIỆT TRÙNG HƠI NƯỚC

A. TIỆT TRÙNG NHIỆT KHÔ:

1. Tiệt trùng nhiệt khô là gì?

Tiệt trùng nhiệt khô là một trong những hình thức tiệt trùng sớm nhất. Như tên gọi,phương pháp nhiệt khô sử dụng không khí nóng không chứa hơi nước, hoặc có rất ít , và là nơi độ ẩm hầu như không đóng vai trò gì trong quá trình khử trùng. Khử trùng bằng nhiệt khô (diệt hoặc loại bỏ tất cả các vi sinh vật, kể cả bào tử vi khuẩn) đòi hỏi thời gian tiếp xúc lâu hơn (1,5 đến 3 giờ) và nhiệt độ cao hơn khử trùng nhiệt ẩm. Có nhiều phương pháp khử trùng nhiệt khô như sử dụng nồi tiệt trùng không khí nóng hoặc thiêu đốt…
Phương pháp này được sử dụng để khử trùng các vật phẩm có thể bị hư hại do nhiệt ẩm (ví dụ, bột, sản phẩm dầu mỏ, dụng cụ sắc nhọn).

1. Nguyên lý khử trùng nhiệt khô bằng cách sử dụng khí nóng

Khử trùng nhiệt khô được xảy ra bằng hiện tượng dẫn nhiệt. Nhiệt đầu tiên được hấp thụ bởi bề mặt bên ngoài của vật phẩm, sau đó nóng dần vào sâu bên trong của vật phẩm, từng lớp một. Cuối cùng toàn bộ sản phẩm sẽ đạt đến nhiệt độ cần thiết để quá trình khử trùng có thể diễn ra.
Nhiệt khô gây ra các tác động phá hủy nhờ quá trình oxy hóa của các thành phần tế bào. Khi các thành phần thiết yếu cấu tạo nên tế bào bị tiêu diệt, vi khuẩn sẽ bị chết. Nhiệt độ có thể được duy trì trong gần một giờ để tiêu diệt những bào tử khó diệt nhất.
Các thông số nhiệt độ- thời gian phổ biến nhất để khử trùng bằng máy tiệt trùng không khí nóng là

• 170 ° C (340 ° F) trong 30 phút,
• 160 ° C (320 ° F) trong 60 phút
• 150 ° C (300 ° F) trong 150 phút hoặc lâu hơn tùy thuộc vào thể tích.

Bào tử Bacillus atrophaeus nên được giám sát trong quá trình khử trùng nhiệt khô vì chúng có khả năng chịu nhiệt khô hơn các bào tử Geobacillus stearothermophilus

1. Ưu điểm của khử trùng nhiệt khô

• Tủ hấp nhiệt khô dễ lắp đặt và có chi phí vận hành tương đối thấp;
• Có thể xuyên thấu vật liệu
• Không độc hại và không gây hại cho môi trường;
• Không ăn mòn kim loại và dụng cụ sắc bén.

1. Nhược điểm cho khử trùng nhiệt khô

• Phương pháp này tiêu tốn thời gian vì tốc độ xâm nhập nhiệt độ và giết chết vi khuẩn chậm
• Nhiệt độ khử trùng cao sẽ không phù hợp với  nhiều vật liệu, ví dụ: các mặt hàng nhựa và cao su không thể được khử trùng bằng nhiệt khô vì nhiệt độ sử dụng (160–170 ° C) quá cao đối với các vật liệu này.
• Thời gian và nhiệt độ cần thiết sẽ khác nhau đối với các chất khác nhau và phơi nhiễm quá mức có thể làm hỏng một số chất.      

B. TIỆT TRÙNG HƠI NƯỚC

       1. Tiệt trùng hơi nước là gì?

Trong tất cả các phương pháp để khử trùng (diệt hoặc loại bỏ tất cả vi sinh vật, kể cả bào tử vi khuẩn), nhiệt ẩm ở dạng hơi bão hòa dưới áp suất là phương pháp được sử dụng rộng rãi và hiệu quả nhất. Khử trùng hơi nước không độc hại, không tốn kém,diệt khuẩn nhanh. Nó nhanh chóng làm nóng và thâm nhập sâu vào vật liệu

       2. Nguyên lý khử trùng hơi nước

Nhiệt ẩm tiêu diệt vi khuẩn do sự biến tính không thể đảo ngược của các enzym và các protein cấu trúc. Nhiệt độ mà tại đó sự biến tính xảy ra thay đổi nghịch đảo với lượng nước. Sự khử trùng xảy ra trong hơi bão hòa do đó đòi hỏi phải kiểm soát chính xác thời gian, nhiệt độ và áp suất.
Áp suất đóng vai trò là một phương tiện để đạt được nhiệt độ cao cần thiết, nhanh chóng tiêu diệt vi sinh vật. Phải thu được một nhiệt độ cụ thể để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn vi sinh vật. Thời gian khử trùng tối thiểu cần được đo từ thời điểm khi tất cả các vật liệu cần khử trùng đã đạt đến nhiệt độ cần thiết.
Thời gian tốt nhất khi khử trùng trong nồi hấp là 15 phút ở 121 ° C (200 kPa). Nên kiểm soát và giám sát nhiệt độ trong cả quá trình; áp suất được sử dụng chủ yếu để đạt được nhiệt độ hơi mong muốn
Ở  điều kiện khác, với các kết hợp khác nhau về thời gian và nhiệt độ, được nêu ra dưới đây:

Nhiệt độ (°C)	Áp suất(kPa)	Thời gian tiệt trùng tối thiểu
126-129	250 (~2.5 atm)	10 phút
134-138	300 (~3.0 atm)	5 phút

 
Trong một số trường hợp nhất định (ví dụ: các chất nhiệt rắn), việc khử trùng có thể được thực hiện ở nhiệt độ dưới 121 ° C, miễn là kết hợp thời gian và nhiệt độ phù hợp

       3. Ưu điểm của phương pháp tiệt trùng hơi nước

• Không độc hại cho bệnh nhân, nhân viên y tế và môi trường
• Chu kỳ dễ kiểm soát và giám sát
• Nhanh chóng diệt khuẩn
• Ít bị ảnh hưởng bởi đất hữu cơ / vô cơ trong quá trình khử trùng
• Thời gian chu kỳ nhanh
• Thâm nhập bao bì y tế

       4. Nhược điểm của phương pháp tiệt trùng hơi nước

• Có hại cho các dụng cụ nhạy nhiệt
• Dụng cụ vi phẫu bị hư hỏng do tiếp xúc nhiều lần
• Có thể để dụng cụ bị ướt, khiến chúng bị rỉ sét
• Dễ gây bỏng